Σκληρή κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί με δημοσίευμα του το Politico για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το μεταναστευτικό. Όπως γράφει, η τακτική που ακολουθεί δεν θυμίζει σε τίποτα Ευρώπη αλλά συγκλίνει με την ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης, σύμφωνα με το Politico, ο οποίος έχει απειλήσει ξεκάθαρα να απελάσει περίπου 20 εκατ. ανθρώπους ή να απαγορεύσει την είσοδο των μουσουλμάνων στην χώρα του είναι ο αγαπημένος Ευρωπαίος πρόεδρος του Τραμπ, ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν.
Αν και η ΕΕ αποφεύγει σθεναρά τη ρατσιστική, ξενοφοβική ρητορική του Τραμπ και του Όρμπαν, οι θέσεις τους είναι συγκλονιστικά παρόμοιες. Σε συνάντηση στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, πέρασαν ατελείωτες ώρες συζητώντας περί κέντρων κράτησης μεταναστών και απελάσεις των μεταναστών που απειλούν την ΕΕ, όπως αναφέρει το Politico.
«Ένας νέος άνεμος πνέει στην Ευρώπη», δήλωσε χαρακτηριστικά την Πέμπτη στις Βρυξέλλες ο Ολλανδός ηγέτης του λαϊκιστικού κόμματος της Ελευθερίας, Γκέερτ Βίλντερς, ο οποίος τάσσεται κατά του Ισλάμ και της μετανάστευσης.
Αλλαγή στάσης της ΕΕ για το μεταναστευτικό
Το μεταναστευτικό βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων στην ΕΕ, ήδη από το 2015, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο μετανάστες, πολλοί από τους οποίους Σύριοι, προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, έφτασαν στα σύνορά της.
Στην δεκαετία που ακολούθησε, η Ευρωπαϊκή Ένωση άλλαξε τελείως την στάση της. Από το «μπορούμε να το κάνουμε» της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, στην προσπάθεια απέλασης μεταναστών μακριά την ΕΕ συνολικά. Το 2023 λιγότεροι από 300.000 άνθρωποι κατάφεραν να φτάσουν στην ήπειρο. Φέτος, η υπηρεσία συνοριακών ελέγχων της ΕΕ, Frontex, εκτιμά ότι περίπου 160.000 μετανάστες έχουν φτάσει στην Ευρώπη.
Η Πολωνία ανακοίνωσε, επίσης, την προσωρινή διακοπή της επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου από μετανάστες που φθάνουν από τη γειτονική Λευκορωσία, επικαλούμενη απειλή την ασφάλεια. Ο Όλαφ Σολτς της Γερμανίας, την ίδια ώρα, καθιέρωσε το καλοκαίρι, συνοριακούς ελέγχους για να σταματήσει τη διέλευση μεταναστών χωρίς χαρτιά στη χώρα, αφού ένας Σύρος μαχαίρωσε έντεκα ανθρώπους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις από αυτούς. Έξι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Αυστρία, έχουν ξεκινήσει αυστηρούς συνοριακούς ελέγχους.
Αναλυτές τονίζουν ότι σε περίπτωση που ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες που συμφωνούν με την πολιτική του θα έπαιρναν σίγουρα περισσότερο αέρα, όπως αναφέρει το Politico.
«Σίγουρα, πολλά κράτη μέλη που έχουν πιέσει για μια περιοριστική προσέγγιση της μετανάστευσης θα παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τις αμερικανικές εκλογές. Αυτό θα τους δώσει περαιτέρω διαπραγματευτικά χαρτιά για να πιέσουν για τις προτιμήσεις τους τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ», δήλωσε ο Αλμπέρντο Νέιντχαρτ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πολιτικής για τη μετανάστευση και την πολυμορφία.
Κόμβοι επιστροφής και κέντρα επεξεργασίας
Ασαφείς εκφράσεις τύπου «κόμβοι επιστροφής» και «κέντρα επεξεργασίας» ταιριάζουν πλήρως με το «πρόγραμμα προστασίας μεταναστών» του Τραμπ.
Η πρωτοβουλία αυτή, γνωστή ως «Παραμονή στο Μεξικό», ξεκίνησε το 2019 και ανάγκασε δεκάδες χιλιάδες Μεξικανούς μετανάστες να επιστρέψουν από τα σύνορα των ΗΠΑ στο Μεξικό για να περιμένουν εκεί τις αποφάσεις για τη μετανάστευση.
Σε επιστολή της προς τους ηγέτες αυτή την εβδομάδα, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, τάχθηκε υπέρ των «κόμβων επιστροφής», δηλαδή κτίρια για την κράτηση μεταναστών σε χώρες εκτός ΕΕ. Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, απέρριψε την ιδέα μετά τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών την Πέμπτη.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι εγκαινίασε πρόσφατα τα «κέντρα επεξεργασίας» στην Αλβανία, όπου θα μεταφέρονται οι μετανάστες που κατευθύνονται προς την Ιταλία. Αυτή η τακτική ταιριάζει στην πολιτική της Αυστραλίας να στέλνει τους αιτούντες άσυλο στην Παπούα Νέα Γουινέα για την επεξεργασία των αιτήσεών τους.
Παράλληλα, η Γαλλία εντείνει τις πιέσεις για την αλλαγή της νομοθεσίας της ΕΕ ώστε να διευκολυνθούν οι απελάσεις σε τρίτες χώρες. Η ΕΕ διαθέτει ήδη χιλιάδες χιλιόμετρα φυσικής περίφραξης στα εξωτερικά της σύνορα, μια εγκατάσταση που υπερβαίνει κατά πολύ το αποτυχημένο συνοριακό τείχος του Τραμπ με το Μεξικό.
Σύμφωνα με το Politico, ειδικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η ενσωμάτωση της σκληροπυρηνικής ρητορικής ευνοεί κατά πολύ τις ακροδεξιές φωνές της Ευρώπης.
«Αν ακούσετε τον Όρμπαν και την Μελόνι κατά καιρούς και άλλους, όπως η Μαρίν Λεπέν, όλα αυτά τα χρόνια, η ρητορική τους είναι τόσο σκληρή και τόσο δηλητηριώδης όσο αυτή που ακούμε από πολιτικούς όπως ο Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε η Τζούντιθ Σάντερλαντ, αναπληρώτρια διευθύντρια Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
«Υπάρχει πρόθεση να το κάνουν να ακούγεται σαν να είναι νόμιμο, σαν να είναι σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο».
Οι αλλαγές της ΕΕ στην πολιτική έχουν τους ίδιους στόχους με εκείνους του Τραμπ. Μείωση του αριθμού των νέων αφίξεων και αποστολή των ανθρώπων πίσω στις χώρες προέλευσής τους, ακόμη και αν αυτές είναι δυνητικά ασταθείς ή μη ασφαλείς.
«Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι τρέχουσες λύσεις δεν λειτουργούν», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά για τη συζήτηση. Πρόκειται για μία δήλωση με την οποία μάλλον θα συμφωνούσαν ο Τραμπ και πολλοί ηγέτες της ΕΕ.
Οι διαφορές Τραμπ – ΕΕ
Η μόνη διαφορά του Τραμπ με του Ευρωπαίους ηγέτες είναι το ύφος και ο τόνος. Οι Ευρωπαίοι αποφεύγουν με μεγάλη επιτυχία, μέχρι στιγμής, επίμαχα ζητήματα. «Πάρτε τη λέξη: “απελάσεις”», αναφέρει το Politico.
Για τον Τραμπ, ο οποίος έχει ορκιστεί να απελάσει 15 έως 20 εκατ. ανθρώπους από τις ΗΠΑ, αν επανεκλεγεί τον Νοέμβριο, η χρήση της λέξης «απέλαση» αποτελεί ορόσημο.
«Υπό τη διοίκηση Τραμπ, αν ερχόσουν παράνομα, συλλαμβανόσουν αμέσως και απελαυνόσουν», είπε ο υποψήφιος πρόεδρος σε μια συγκέντρωση τον Ιούλιο.
«Γι’ αυτό, για να κρατήσουμε την οικογένειά μας ασφαλή, η πλατφόρμα των Ρεπουμπλικάνων υπόσχεται να ξεκινήσει τη μεγαλύτερη επιχείρηση απέλασης στην ιστορία της χώρας μας».
Για τους Ευρωπαίους ηγέτες ωστόσο, η λέξη «απελάσεις» είναι απαγορευμένη. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ μιλούν με επιφυλακτικότητα για «επιστροφές» ή «κόμβους επιστροφής» για να περιγράψουν τα κλειστά στρατόπεδα ή κέντρα κράτησης που έχουν δημιουργηθεί εκτός της ΕΕ.
Και όταν πρόκειται να περιγράψουν τον τρόπο με τον οποίο οι μετανάστες φτάνουν στα σύνορά της, οι ηγέτες της ΕΕ τείνουν να κινούνται και πάλι προσεκτικά.
Ο Τραμπ, από την άλλη, δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να χαρακτηρίσει ορισμένους μετανάστες ως «παράνομους» και να καταγγείλει την «παράνομη μετανάστευση». Η ΕΕ την μετανάστευση που δεν έρχεται μέσω αεροδρομίων ή άλλων επίσημων διαδρομών την περιγράφει επισήμως ως «παράτυπη».
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν είναι ο μόνος ηγέτης της ΕΕ που μοιάζει στην ρητορική με τον Τραμπ. Καταργεί τις ευρωπαϊκές ευγένειες και υιοθετεί δεξιά, εθνικιστή στάση απέναντι στους μετανάστες.
Ο Όρμπαν υποσχέθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα να στείλει με λεωφορεία μετανάστες στις Βρυξέλλες, αντιγράφοντας έναν παρόμοιο όρκο του κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις, ο οποίος έστειλε μετανάστες της πολιτείας του στο Martha’s Vineyard.
Τα πρώτα «σύννεφα» στο σχέδιο Μελόνι
Τίποτα, όμως, δεν είναι ρόδινο για τους «σκληροπυρηνικούς ηγέτες» της ΕΕ καθώς όλοι αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες τους.
Αυτή την εβδομάδα, η Μελόνι χαρακτήρισε τη μεταναστευτική πολιτική της Ιταλίας «πρότυπο για την Ευρώπη». Αλλά την Πέμπτη, ενώ εκείνη βρέθηκε στην συνάντηση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες στις Βρυξέλλες, τα κέντρα κράτησης στην Αλβανία αντιμετώπισαν τα πρώτα τους προβλήματα.
Τέσσερις από τους 16 μετανάστες που εστάλησαν στην Αλβανία έχουν ήδη επιβιβαστεί σε πλοίο για να επιστρέψουν στην Ιταλία, επειδή ήταν παιδιά ή θεωρήθηκαν ευάλωτοι. Ομάδες της αντιπολίτευσης και ΜΚΟ χαρακτήρισαν αμέσως το έργο αποτυχημένο.
«Θα έχει πολύ πραγματικές συνέπειες για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενδεχομένως, επειδή αυτές οι άλλες χώρες βλέπουν τι τους κάνει η ΕΕ και λένε, λοιπόν, ξέρετε, γιατί θα πρέπει να εγγυηθούμε τα δικαιώματα των ανθρώπων;», δήλωσε ο Sunderland από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η μεγαλύτερη ανησυχία, για ορισμένους επικριτές, είναι ότι η σκληρή ρητορική και τα μέτρα για τη μετανάστευση θα ανοίξουν την πόρτα σε άλλες πολιτικές.
«Το μεταναστευτικό έχει γίνει πραγματικά ένας δούρειος ίππος για τις συντηρητικές δυνάμεις, ώστε να προωθήσουν στη συνέχεια μια ατζέντα που υπερβαίνει το μεταναστευτικό», δήλωσε ο Νάιντχαρντ του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
