Αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία για τη σύλληψη του Ιμάμογλου στους δρόμους της Τουρκίας εξελίχθηκε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.
Αλλά σήμερα θα πούμε την ιστορία της Άζρα. Η Άζρα είναι μια 26χρονη φοιτήτρια στην Κωνσταντινούπολη. Ήθελε να εκφράσει την οργή της για την σύλληψη του δημάρχου, Εκρέμ Ιμάμογλου, αλλά ήταν πολύ φοβισμένη για να παραβιάσει την εντολή για απαγόρευση των συγκεντρώσεων. Καθώς, όμως, οι διαδηλώσεις εντάθηκαν στις πανεπιστημιακές σχολές και σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Τουρκία, δεν μπορούσε πια να αντισταθεί στο να συμμετάσχει, αναφέρει στην ανάλυσή της η Guardian.
«Είδα τη σπίθα στα μάτια των ανθρώπων και τη συγκίνηση στα πρόσωπά τους, και αποφάσισα ότι έπρεπε να κατέβω εδώ», είπε με χαμόγελο, καθώς στεκόταν ανάμεσα σε δεκάδες χιλιάδες που παραβίασαν την απαγόρευση συγκεντρώσεων και γέμισαν τους δρόμους γύρω από το δημαρχείο την Παρασκευή το βράδυ. Παρά το πλήθος, η Άζρα ήταν ακόμη φοβισμένη για τα αντίποινα, έτσι αρνήθηκε να αποκαλύψει το πλήρες όνομά της.
Με ένα μείγμα φόβου και ελπίδας, χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης τις τελευταίες ημέρες, μετά τη σύλληψη του δημάρχου της πόλης, σε μια επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα της περασμένης εβδομάδας. Η κίνηση αυτή θεωρείται από πολλούς ως ένα ακόμη βήμα της Τουρκίας προς την απομάκρυνση από τις δημοκρατικές αρχές.
Πολλοί από τους διαδηλωτές επέλεξαν να καλύψουν τα πρόσωπά τους με μάσκες, τόσο για να αποφύγουν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου όσο και από φόβο για πιθανή χρήση δακρυγόνων ή σπρέι πιπεριού από τις αστυνομικές δυνάμεις. Άλλοι, ωστόσο, δεν δίστασαν να χαμογελάσουν και να βγάλουν selfies, γιορτάζοντας την παρουσία τους και την αντίστασή τους, καθώς πυροτεχνήματα φώτιζαν τον νυχτερινό ουρανό.
Η σύλληψη του δημάρχου Ιμάμογλου, ενός από τους πιο δυναμικούς αντιπάλους του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι εκφράζουν φόβους ότι πρόκειται για μια προσπάθεια του προέδρου να αποδυναμώσει τον μοναδικό πολιτικό που θεωρείται ικανός να τον αμφισβητήσει στις επόμενες εκλογές, οι οποίες αναμένεται να διεξαχθούν πριν από το 2028. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται από πολλούς ως μια κρίσιμη στιγμή για τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία.
Οι διαδηλώσεις και οι αντιδράσεις που ακολουθούν υπογραμμίζουν την αυξανόμενη ένταση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας και την αποφασιστικότητα όσων αντιτίθενται στην κυβέρνηση. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η σύλληψη ενός εκλεγμένου δημάρχου εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία.
Οι αντίπαλοι του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φοβούνται ότι πρόκειται για μια κίνηση με στόχο την περιθωριοποίηση του μοναδικού αντιπάλου που είναι ικανός να τον νικήσει στις επερχόμενες εκλογές, οι οποίες αναμένονται πριν από το 2028.
Νωρίς σήμερα, Κυριακή 23 Μαρτίου, οι εισαγγελείς ζήτησαν την επίσημη σύλληψη και φυλάκιση εν αναμονή της δίκης του Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος κρατούνταν μέχρι την απόφαση του δικαστηρίου.
Τελικά, η Δικαιοσύνη αποφάσισε την προφυλάκισή του.
Τι σημαίνει η προφυλάκιση του Ιμάμογλου;
Μέσα σε λίγα 24ωρα, αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία για τη σύλληψη του Ιμάμογλου εξελίχθηκε σε κάτι μεγαλύτερο.
«Έχουμε βαρεθεί αυτήν την κυβέρνηση»
«Αυτό δεν αφορά μόνο τον Ιμάμογλου. Είναι ένας αγώνας για τη δημοκρατία, το νόμο και τα ίσα δικαιώματα», είπε η Άζρα, καθώς οι διαδηλωτές συγκεντρώνονταν γύρω της.
Η προσπάθεια του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ανακτήσει τον έλεγχο της πόλης από την αντιπολίτευση φαίνεται να ενίσχυσε την αποφασιστικότητα των διαδηλωτών.
Στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, όπου ο Ερντογάν ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν, φωνάζοντας συνθήματα κατά της κυβέρνησης και χτυπώντας τις κυλιόμενες σκάλες των σταθμών του μετρό. Η ατμόσφαιρα ήταν έντονη, με τους διαδηλωτές να εκφράζουν την οργή και την αντίθεσή τους στην κίνηση της κυβέρνησης.
Μια από τις διαδηλώτριες, η Ντιλέρ, μιλώντας έξω από έναν σταθμό του μετρό, περιέγραψε τις διαμαρτυρίες ως «μια απάντηση στην πίεση που συσσωρεύεται εδώ και χρόνια». Η δήλωση αυτή αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια που υπάρχει στην τουρκική κοινωνία για τις κυβερνητικές πολιτικές και τις εξελίξεις που αφορούν τις δημοκρατικές ελευθερίες.
«Υπάρχουν προβλήματα με την οικονομία, την εκπαίδευση, το σύστημα υγείας», είπε, αναφερόμενη στην οικονομική κρίση που έχει εκτοξεύσει το κόστος διαβίωσης.
Ερντογάν: Η Τουρκία δεν θα παραδοθεί στην τρομοκρατία των δρόμων
Οι τουρκικές αρχές εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταστολή των αυξανόμενων διαμαρτυριών στην Κωνσταντινούπολη, μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυκλοφορία έχει μπλοκαριστεί στις δύο γέφυρες που οδηγούν στο δημαρχείο της πόλης, ενώ κεντρικοί δρόμοι έχουν αποκλειστεί από αστυνομικές δυνάμεις.
Ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τις εκκλήσεις της αντιπολίτευσης για διαδηλώσεις, αναφέροντας με αυστηρό ύφος: «Η Τουρκία δεν είναι χώρα που θα βγει στους δρόμους – δεν θα παραδοθεί στην τρομοκρατία των δρόμων». Οι δηλώσεις αυτές υποδηλώνουν την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις διαμαρτυρίες.
Παρά την εγχώρια κατακραυγή για τη σύλληψη του Ιμάμογλου, η διεθνής αντίδραση παραμένει περιορισμένη. Η πιο άμεση και αισθητή αντίδραση καταγράφηκε στην οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η τουρκική κεντρική τράπεζα δαπάνησε ένα ιστορικό ποσό 11,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την στήριξη της τουρκικής λίρας την ημέρα μετά τη σύλληψη του δημάρχου, καθώς οι επενδυτές αποσύρθηκαν και το εθνικό νόμισμα σημείωσε απότομη πτώση της αξίας του. Η οικονομική αυτή πίεση αποτελεί μια σημαντική συνέπεια των πολιτικών εξελίξεων στην Τουρκία.
Η «σιωπή» των Ευρωπαίων ηγετών
Οι αντιδράσεις από το εξωτερικό ήταν πολύ πιο χλιαρές. Εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ δήλωσε ότι ελπίζουν «να τηρηθούν οι κανονικοί κανόνες της δίκαιης δίκης», ενώ η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον «δεν θα σχολιάσει τις εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων μιας άλλης χώρας».
Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε σε συνέντευξή του στον δεξιό σχολιαστή Τάκερ Κάρλσον ότι η συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν ήταν «μεταμορφωτική», προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά καλά, θετικά νέα που έρχονται από την Τουρκία αυτή τη στιγμή».
«Το διεθνές κλίμα κάνει τον Ερντογάν να αισθάνεται πολύ σίγουρος», δήλωσε η Γκιονούλ Τολ, αναλύτρια του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής με έδρα την Ουάσινγκτον.
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπονομεύει τη δημοκρατία εκεί, που σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον κοιτάζει προς τα μέσα. Απλώς δεν τον ενδιαφέρει τι κάνουν άλλοι ξένοι αυταρχικοί ηγέτες στους λαούς τους. Αυτά τα πράγματα επηρεάζουν πραγματικά το παγκόσμιο κλίμα, στο οποίο οι αυταρχικοί ηγέτες πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που στο παρελθόν επέκριναν γρήγορα τον Ερντογάν, όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, δεν έχουν εκφράσει ακόμη αντιρρήσεις για τις εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς υπάρχουν προσδοκίες ότι μπορεί να στραφούν όλο και περισσότερο προς την Άγκυρα για την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
«Με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τη στροφή του προς τη Ρωσία στο ζήτημα της Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι πανικοβάλλονται και προσπαθούν να ενισχύσουν την άμυνά τους», ανέφερε η Τολ. «Σε αυτό το κλίμα, όπου η Ευρώπη αισθάνεται ότι πρέπει να αμυνθεί μόνη της απέναντι στη Ρωσία, γίνεται περισσότερη συζήτηση για την εμπλοκή του Ερντογάν».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έγινε η ανώτατη αξιωματούχος που προσέφερε οποιαδήποτε κριτική, δηλώνοντας ότι η Τουρκία «πρέπει να προστατεύσει τις δημοκρατικές αξίες, ειδικά τα δικαιώματα των εκλεγμένων αξιωματούχων».
Ο Σονέρ Τσαγαπτάι, βιογράφος του Ερντογάν και αναλυτής στο Washington Institute for Near East Policy, είπε ότι τέτοιες δηλώσεις δεν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε αλλαγή πολιτικής.
«Είναι απίθανο να ακολουθήσουν ουσιαστικές ενέργειες· δεν θα υπάρξουν κυρώσεις, ούτε αποκλεισμός του Ερντογάν από συνόδους κορυφής, ούτε άρνηση να συμπεριληφθεί η Τουρκία στον μελλοντικό σχεδιασμό. Δεν θα υπάρξουν συγκεκριμένες συνέπειες, λόγω του τρόπου με τον οποίο η Τουρκία έχει τοποθετήσει τον εαυτό της σε αυτή τη νέα παγκόσμια αρένα ως μια σημαντική δύναμη», δήλωσε.
CHP: Θα προχωρήσει με την ανακήρυξη του Ιμάμογλου ως υποψηφίου του για την προεδρία
Την ίδια ώρα, το CHP αναμένεται να προχωρήσει με την ανακήρυξη του Ιμάμογλου ως υποψηφίου του για την προεδρία αυτό το Σαββατοκύριακο, μετά από μια συμβολική εσωκομματική ψηφοφορία. Οι συγκεντρωμένοι έξω από το δημαρχείο επέμεναν ότι ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης πρέπει να παραμείνει ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα διεκδικήσει την προεδρία από τη φυλακή.
Ο Τσαγαπτάι δήλωσε ότι, παρά την έλλειψη διεθνούς κριτικής, η προσπάθεια να εξουδετερωθεί πολιτικά ο Ιμάμογλου θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ. Ο Ερντογάν φυλακίστηκε για σύντομο διάστημα τη δεκαετία του 1990, όταν ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, γεγονός που ενίσχυσε τη δημοτικότητά του και τον βοήθησε να κάνει το επόμενο βήμα στην εθνική πολιτική σκηνή.
«Μπήκε στη φυλακή ως δήμαρχος και βγήκε ως εθνικός ήρωας», ανέφερε ο Τσαγαπτάι.
«Ο Ερντογάν ποντάρει ότι αυτό δεν θα συμβεί τώρα, λόγω του ελέγχου του στο κράτος, τους θεσμούς και τα μέσα ενημέρωσης, και δεν ανησυχεί για τη διεθνή κριτική».
Έφεση κατά της προφυλάκισης
Το κύριο αντιπολιτευόμενο κόμμα στην Τουρκία, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ανακοίνωσε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης δικαστηρίου που εκδόθηκε σήμερα για την προφυλάκιση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο ηγέτης του κόμματος, Οζγκιούρ Οζέλ, χαρακτήρισε την υπόθεση ως «σκευωρία με πολιτικά κίνητρα».
Μιλώντας στους δημοσιογράφους έξω από το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, ο κ. Οζέλ τόνισε ότι το CHP θεωρεί την απόφαση άδικη και θα κινηθεί νομικά για την ανατροπή της. Επιπλέον, ο ηγέτης του κόμματος δήλωσε ότι το δημοτικό συμβούλιο της Κωνσταντινούπολης θα προβεί στην εκλογή ενός προσώπου που θα ασκεί καθήκοντα δημάρχου μέχρι να παρθεί η απόφαση για τον Ιμάμογλου.
Νωρίτερα, οι συνήγοροι του δημάρχου είχαν ήδη δηλώσει στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι θα ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης προφυλάκισης. «Και βέβαια θα ασκήσουμε έφεση στο ένταλμα φυλάκισης», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας από τους συνηγόρους του κ. Ιμάμογλου, ο οποίος αποτελεί βασικό αντίπαλο του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να εντείνει την πολιτική ένταση στην Τουρκία, καθώς η αντιπολίτευση φαίνεται αποφασισμένη να αμφισβητήσει την απόφαση και να συνεχίσει τον αγώνα της για τη διασφάλιση των δημοκρατικών διαδικασιών.
