Σε νέες αποκαλύψεις προχώρησε η εφημερίδα «Αυγή», η οποία αναφέρει σε δημοσίευμα της πως το Γενικό Χημείο του Κράτους βρήκε ξυλόλιο στην εμπορική αμαξοστοιχία, σε ποσότητες 400 φορές πάνω από το επιτρεπόμενο.
Η εφημερίδα, μάλιστα, υπενθυμίζει την συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Σταύρο Θεοδωράκη όπου είχε ερωτηθεί: «Τι περιείχε το εμπορικό τρένο; Δηλαδή η μεγάλη φωτιά είχε σχέση με την ουσία, με τα υλικά που μετέφερε;». Και είχε απαντήσει κατηγορηματικά: ««Καμία. Το γνωρίζουμε αυτό πια με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε ακριβώς τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο. Η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη και τόσο σφοδρή που προκάλεσε, αυτό μας λένε οι ειδικοί, μια πρώτη ανάφλεξη και προφανώς στη συνέχεια υπήρχαν εύφλεκτα υλικά, λάδια, τα οποία πήραν φωτιά όταν έγινε η σύγκρουση. Άρα, αυτό θέλω να το απαντήσω κατηγορηματικά, γιατί ξέρετε όχι μόνον στη χώρα μας, παντού ευδοκιμούν οι θεωρίες συνωμοσίας. Δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στην εμπορική αμαξοστοιχία».
Τι αναφέρει η τεχνική έκθεση του Νίκου Κάρναβου
Σύμφωνα με την «Αυγή», στην τεχνική έκθεση του Χημείου του Κράτους αναφέρεται πως βρέθηκε ξυλόλιο σε μεγάλες ποσότητες. Από τα επίσημα έγγραφα του, μάλιστα, προκύπτει ότι στα Τέμπη βρέθηκαν δεκάδες αρωματικοί υδρογονάνθρακες. Στα συγκεκριμένα έγγραφα αναφέρεται ότι σε τρία διαφορετικά δείγματα που ελήφθησαν από βαγόνι του InterCity το οποίο βρίσκεται στη θέση Κουλούρι εντοπίστηκαν δεκάδες ουσίες, όπως ξυλόλιο, βενζόλιο και τουλόλιο η ύπαρξη των οποίων δεν δικαιολογείται. Τα δείγματα πάρθηκαν τον Σεπτέμβριο και παραδόθηκαν τον Ιανουάριο, ωστόσο δεν υπάρχουν αναλύσεις που θα καταδείκνυαν την πραγματική ποσότητα.
Ο χημικός μηχανικός και σύμβουλος περιβαλλοντικών θεμάτων, υγιεινής, ασφάλειας και ποιότητας, Νίκος Κάρναβος, μελέτησε τα πρωτογενή στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους από τα χώματα του σημείου του δυστυχήματος. Στη συνέχεια, συνέταξε τεχνική έκθεση την οποία και κατέθεσε στον εφέτη ανακριτή της Λάρισας. Παράλληλα, πραγματοποίησε τους δικούς του υπολογισμούς που δείχνουν συγκέντρωση ξυλολίου πολύ μεγαλύτερη από αυτή που βρήκε το Χημείο του Κράτους.
Ο ίδιος, μάλιστα, μελέτησε και την αλλαγή που υπήρξε στην υφή των μαλλιών των επιβατών που επέζησαν της σύγκρουσης και περιέγραψαν την συγκεκριμένη μεταβολή. Κατέληξε στο συμπέρασμα πως στα Τέμπη χύθηκαν συνολικά 13.333 λίτρα ξυλόλιο τα οποία βρίσκονταν σε 13 παλετοδεξαμενές ICB των 1.000 λίτρων. Προσδιόρισε, επίσης, και μία έκταση 500 τ.μ. στην οποία χύθηκε το ξυλόλιο, όπως προκύπτει από φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζει η «Αυγή».
Παρουσία υδρογονανθράκων
Το πιο σημαντικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, όπως τονίζει και η «Αυγή» είναι τα αίτια που προκάλεσαν την φωτιά. «Η απλή ανάλυση βασικών αιτίων (root cause analysis) οδηγεί αβίαστα στην εκδοχή ότι το υλικό που οδήγησε στην ανάφλεξη (και στη δημιουργία πυρόσφαιρας) είναι κάποιος/κάποιοι υδρογονάνθρακες (ενδεχομένως και χλωριωμένοι)» αναφέρει η τεχνική έκθεση του κ. Κάρναβου που έχει παραδοθεί στον εφέτη ανακριτή.
«Οι μετρήσεις που έγιναν σε δείγματα εδάφους από το Γενικό Χημείο του Κράτους δείχνουν, εκτός των άλλων, την παρουσία μίας ουσίας που περιέχεται σε μείγμα υδρογονανθράκων, του ξυλόλιου», προσθέτει.
Ο κ. Κάρναβος προχώρησε σε επαναξιολόγηση των αποτελεσμάτων του Χημείου του Κράτους με βάση τα πρωτογενή δεδομένα του Μαΐου του 2023 όπου βρήκε «παρουσία υδρογονανθράκων».
«Η αξιολόγηση των φασμάτων FTIR δειγμάτων χώματος και ενός χρωματογραφήματος δείγματος χώματος ταυτοποιεί με βεβαιότητα την παρουσία, εκτός του ελαίου σιλικόνης, και υδρογονανθράκων (ΒΤΕΧ). Η παρουσία του ελαίου σιλικόνης είναι προφανής, καθόσον δεν ανεφλέγη, αλλά διασκορπίστηκε και κάλυψε επιφάνειες και έδαφος (ως υλικό με μεγάλο ιξώδες και μη πτητικό)», σημειώνει.
«Η παρουσία των ΒΤΕΧ σε δείγματα που ελήφθησαν μετά από 29 ημέρες από το συμβάν και σε ένα πεδίο που αλλοιώθηκε (έγινε εξυγίανση του εδάφους!) μαρτυρά με μεγάλη βεβαιότητα την παρουσία τους σε πολύ μεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Ακόμα και μετά από 29 ημέρες και με όλες τις διαδικασίες εξάτμισης, οξείδωσης, βιοαποικοδόμησης που υπέστησαν οι εναπομείναντες υδρογονάνθρακες και της απομάκρυνσης του εδάφους εξακολουθούν και εντοπίζονται στα δείγματα που ελήφθησαν», επισημαίνει.
Η ποσότητα των υδρογονανθράκων
Το δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι σε τι ποσότητες βρέθηκαν αυτοί οι υδρογονάνθρακες. Ο κ. Κάρναβος αποκαλύπτει τόσο τις μετρήσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους, όσο και τις δικές του.
«Η συγκέντρωση του ξυλολίου που δόθηκε από το Γενικό Χημείο του Κράτους είναι 0,35 milligram/Kg (350 μικρογραμμάρια/Kg), ενώ οι επανεκτιμήσεις/υπολογισμοί που έγιναν δίνουν 3,3 milligram/Kg», αναφέρει.
Η διαφορά των μετρήσεων είναι μεγάλη, όμως ακόμα και τα στοιχεία του Χημείου του Κράτους αρκούν για να βγουν εντυπωσιακά συμπεράσματα. Ως βάση σύγκρισης για το ξυλόλιο λαμβάνεται το STORET, το οποίο αναφέρει ότι οι τυπικές τιμές «σε αγροτικά και παλαιά αστικά πάρκα εδάφη που δεν επηρεάζονται από τοπική σημειακή πηγή ρύπανσης είναι 0,92 και 0,80 μικρογραμμάρια/kg (0,00092 και 0,00080 milligram/kg)».
Ακόμα και με βάση τις μετρήσεις του Χημείου του Κράτους, λοιπόν, η συγκέντρωση είναι 400 φορές υψηλότερη από τις τιμές του STORET. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση αν ληφθούν υπόψιν οι μετρήσεις Κάρναβου. Σε σχετικό ερώτημα άλλου πραγματογνώμονα, το Γενικό Χημείο του Κράτους απάντησε ότι στη βάση δεδομένων STORET των ΗΠΑ η διάμεση συγκέντρωση σε δείγμα εδάφους είναι 0,038 milligram/Kg.
Σημειώνεται πως οι αναφερόμενες συγκεντρώσεις ξυλολίου είναι σε ξηρή βάση, δηλαδή σε δείγμα που δεν περιέχει υγρασία, ενώ οι υπολογισμοί του Γενικού Χημείου του Κράτους και του κ. Κάρναβου είναι σε υγρή βάση, καθώς δεν υπάρχουν τα σχετικά στοιχεία υγρασίας του δείγματος χώματος για να γίνουν οι σχετικές διορθώσεις.
Όπως αναφέρει και η «Αυγή», με βάση την τυπική τιμή υγρασίας ~40%, η συγκέντρωση που εκτίμησε το Χημείο του Κράτους των 0,35 milligram/Kg γίνεται 0,875 milligram/Kg, δηλαδή πάνω από διπλάσια. Και αν θεωρήσουμε ότι λόγω των νερών πυρόσβεσης το χώμα έχει κορεστεί σε υγρασία, τότε το ποσοστό της υγρασίας είναι πολύ μεγαλύτερο και άρα η συγκέντρωση σε ξηρή βάση ακόμα μεγαλύτερη. Η πραγματική συγκέντρωση, σύμφωνα με την έκθεση Κάρναβου, εκτιμάται ότι είναι 8,25 milligram/Kg (συντηρητική και προς τα κάτω), πάνω από το όριο των 5 milligram/Kg.
Παράλληλα, τονίζεται ότι το Γενικό Χημείο του Κράτους έκανε τις μετρήσεις για υδρογονάνθρακες μόνο σε ένα από τα δείγματα που είχε συλλέξει (το δείγμα 20) και πως σε αυτό στηρίχθηκαν οι υπολογισμοί και τα συμπεράσματα. Η παρουσία υδρογονανθράκων διαφόρων τύπων (ΒΕΤΧ, ΡΑΗ, χλωριωμένων) και υπολειμμάτων από την καύση τους ακόμα και 29 μέρες μετά σε ένα αλλοιωμένο πεδίο ενισχύεται και από μια σειρά παρατηρήσεων στις εκθέσεις εξέτασης των δειγμάτων (γαλακτώματα, οσμή υδρόθειου) και από τη συσχέτιση της ύπαρξης ορισμένων ουσιών σε δείγματα με την παρουσία διαλυτών.
