*Γράφει ο Κων. Σερβοκουτης
Μεγαλώνοντας σε μία προοδευτική λαϊκή οικογένεια θυμάμαι να υπάρχει στο χολ του διαμερίσματός μας ένα μικρό καδράκι με μία ανάγλυφη, εκτυπωμένη φωτογραφία του Ανδρέα Παπανδρέου.
Πάντα το θυμόμουν με χαριτωμένο τρόπο, δεν το είχα αναλύσει περισσότερο καθώς ήταν μία καταχωρημένη παιδική ανάμνηση.
Πρόσφατα σκέφτηκα να βάλω στο γραφείο μου πάνω σε μία πλαϊνή συρταριέρα μία φωτογραφία του Αλέξη Τσίπρα αλλά η αλήθεια είναι πως σήμερα όχι μόνο στα σύγχρονα διαμερίσματα δεν υπάρχουν χολ και φωτογραφίες πολιτικών κρεμασμένες, αλλά και στα γραφεία, που περιορίζονται σταδιακά, προτιμώνται οι πίνακες συσκέψεων και διάφορα άλλα ηλεκτρονικά εργαλεία.
Συνυπολογίστε δε που δεν έχω πλέον την αθωότητα και κυρίως την ηλικία εκείνου του παιδιού που κοίταζε με θαυμασμό και απορία το καδράκι του Ανδρέα.
Η εικονολατρία πλέον είναι ψηφιακή και ανθίζει στα ΜΜΕ και τα social αλλά ο υποκείμενος μεσσιανισμός καλά κρατεί, κυρίως στον προοδευτικό χώρο. Και για αυτό δεν φταίει ούτε ο Αλέξης ούτε ο συγχωρεμένος ο Ανδρέας που ως σημαντικές προσωπικότητες έκαναν χρηστή διαχείριση της αγάπης ή και της λατρείας του λαού.
Δεν φταίνε επίσης που μετά από εκείνους στα κόμματα τους “δεν κάνει κανένας” ή σχεδόν όλοι ψάχνουν “κάποιον σαν και αυτούς”.
Η διαχρονική, στην πολιτική, πίστη στην ύπαρξη ή στη μελλοντική παρουσία ενός «μεσσία», ενός «χαρισματικού ηγέτη» μετατρέπει τους πολίτες από ενεργούς σε fun club, με ότι αυτό συμπεριλαμβάνει ως έννοια.
Στο τέλος δε, ευνοεί την επικράτηση αυταρχικών – ολοκληρωτικών απόψεων και καθεστώτων, αδρανοποιεί τη σκέψη και την κριτική στάση. Όποιος δε διατυπώνει διαφορετική άποψη ή διαφωνία βαφτίζεται “πραξικοπηματίας”, “κουκουλοφόρος”, “Πέμπτη φάλαγγα”, “προδότης” ή στην καλύτερη περίπτωση παραδίδεται στον όχλο κάποτε στο διαδίκτυο σήμερα για να τον κάνουν… “πουμαρό” ή «με τα κρεμμυδάκια».
Κοινωνιολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες έχουν μελετήσει εδώ και αιώνες τέτοιου είδους φαινόμενα καταλήγοντας πώς βασικό εργαλείο του μεσσιανισμού στην πολιτική είναι ο διχασμός καθώς οι υποστηρικτές του “Μεσσία” κατηγοριοποιούν τους άλλους ως εχθρούς ή απίστους και αυτό οδηγεί σε εντάσεις και συγκρούσεις.
Δημιουργούνται επίσης ψευδαισθήσεις και ανάλογος αντίκτυπος. Η πίστη ότι κάποιος ηγέτης ενσαρκώνει μόνος του την ελπίδα μπορεί να δημιουργήσει ψευδείς προσδοκίες, που όταν δεν εκπληρώνονται και οδηγούν αργά ή γρήγορα σε απογοήτευση και δυσαρέσκεια.
Το χειρότερο δε, και από αυτό δεν γλίτωσε κανείς, είναι πως στην αυλή του εκάστοτε πολιτικού Μεσσία, στοιχίζονται κατά κανόνα άνθρωποι χειριστικοί, μέτριοι, κόλακες, κυνικοί ή συμφεροντολόγοι που πυροδοτούν τη χειρότερη πλευρά του αρχηγού τους.
Είναι πάντα καλό να έχουμε κατά νου ότι οι υπερβολές και οι φανατισμοί στην πολιτική οδηγούν σε καταιγίδες. Και οι καταιγίδες στον καιρό μας είναι ακραίες.