Την επικείμενη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, στην Αθήνα, στις 8 Νοεμβρίου, σχολίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Το σημαντικό είναι ότι συνεχίζουμε να συνομιλούμε με την Τουρκία. Από εκεί και πέρα, είμαστε συγκρατημένοι για το αποτέλεσμα του διαλόγου», είπε ο πρωθυπουργός για την συνάντηση, η οποία θα κρίνει εάν υπάρχει κοινό πεδίο κατανόησης για να προχωρήσει η συζήτηση της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Η κρίσιμη συνάντηση συμφωνήθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Νέα Υόρκη. Τα εμπόδια, όμως, στον δρόμο για την επιτυχία της, φαίνεται πως είναι ανυπέρβλητα.
Τι θα φέρουν οι δύο πλευρές στο τραπέζι των συζητήσεων
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η θεματολογία και το πλαίσιο της συζήτησης. Η ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζει πως δεν προτίθεται να συμφωνήσει να μπει στο τραπέζι του διαλόγου τίποτα άλλο πέρα από την «μία και μοναδική διαφορά μας».
Η Άκγυρα, όμως, θεωρεί πως υπάρχουν κι άλλα ανοιχτά ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών. «Με την Ελλάδα έχουμε ένα σύνολο προβλημάτων», δήλωσε την Παρασκευή ο Χακάν Φιντάν.
«Οι θαλάσσιες περιοχές, ο εναέριος χώρος, η υφαλοκρηπίδα, το πρόβλημα των μειονοτήτων, το πρόβλημα της τουρκικής μειονότητας, η μουσουλμανική μειονότητα, το πρόβλημα της θρησκείας εκεί, ο διορισμός του μουφτή, το πρόβλημα της εκπαίδευσης, οι στάσεις που πήραν και οι δύο χώρες στην Κύπρο, τα θέματα που σχετίζονται με τη Μεσόγειο, τα θέματα που σχετίζονται με το Αιγαίο», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Την ίδια ώρα, διαρροή που έγινε στη «Χουριέτ» από τουρκικές διπλωματικές πηγές αναφέρει πως «η Άγκυρα θέλει να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων με την Αθήνα τόσο το ζήτημα κυριαρχίας νησιών, όσο και το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης». Πρόκειται για θέματα απαγορευτικά για την Αθήνα, όπως και η πρόθεση οποιασδήποτε συζήτησης για τα χωρικά ύδατα.
«Δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία με δεύτερη χώρα για τα χωρικά μας ύδατα, είναι μονομερής, δική μας και μόνο υπόθεση. Πρόκειται για ζήτημα εθνικής κυριαρχίας και τέτοια θέματα δεν μπαίνουν σε κανέναν διάλογο», σημειώνει αρμόδια πηγή.
Υπενθυμίζει, επίσης, το δικαίωμα της χώρας μας να τα επεκτείνει στα 12 μίλια στη χρονική στιγμή που θα κρίνει κατάλληλη, ενώ σε ισχύ παραμένει το τουρκικό casus belli και οι προειδοποιήσεις της Άγκυρας ότι δεν θα επιτρέψει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων πέρα από τα 6 μίλια.
Αν κρίνουμε από αυτά τα δεδομένα, η επιτυχής εξέλιξη της συζήτησης των δύο υπουργών εξωτερικών θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη.
«Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να συνομιλεί με την Τουρκία, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε συμφωνήσει ή ότι είμαστε κοντά σε συμφωνία για τα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Η συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την συνέχεια των εξελίξεων. Εφόσον υπάρξει κάποια συμφωνία στο πλαίσιο της οριοθέτησης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν, θα δώσουν εντολή κατά τη διάρκεια του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, που θα γίνει τον Ιανουάριο στην Αγκυρα, να αρχίσουν οι ουσιαστικές συζητήσεις, καταρχήν μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων.
Από την άλλη πλευρά, αν δεν υπάρξει κάποια συμφωνία, η συζήτηση για την οριοθέτηση θα κλείσει οριστικά. Στόχος, όπως και να χει, είναι η διατήρηση του καλού κλίματος και των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο. Και οι δύο πλευρές θεωρούν πως ο διάλογος για τα θέματα της θετικής ατζέντας, όπως η οικονομία, το εμπόριο και ο τουρισμός είναι εξίσου σημαντικός.
Το εντός συνόρων εμπόδιο Σαμαρά
Υπάρχουν, όμως, και έντονες αντιδράσεις εντός συνόρων, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Πρώτα, από τα κόμματα εκ των δεξιών της ΝΔ και δεύτερον από το εσωτερικό του κόμματος με πρωτεργάτη τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος επηρεάζει και μια μερίδα «γαλάζιων» βουλευτών «ανήσυχων για τις εξελίξεις».
Καθώς η κυβέρνηση βλέπει ότι το θέμα κινδυνεύει να πάρει τεράστιες διαστάσεις, έχει αλλάξει την τακτική της και απαντά αυστηρά σε όσους εξαπολύουν κατηγορίες εναντίον της.
«Κατηγορούν την κυβέρνηση, εμένα, τον υπουργό Εξωτερικών, ότι είμαστε μειοδότες, γιατί κάνουμε τι; Γιατί συζητάμε με την Τουρκία; Αναρωτιέμαι: πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς προστατεύαμε τα σύνορα της Ελλάδος στον Έβρο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς επεκτείναμε τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια στο Ιόνιο; Όταν υπογράφαμε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με την Αίγυπτο, δημιουργώντας κυριαρχικά δικαιώματα με τη βούλα, με το νόμο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν αγοράζαμε τις Belh@rra, τα Rafale; Όταν κάναμε την παραγγελία για τα F-35;» ήταν τα ερωτήματα που έθεσε ο κ. Μητσοτάκης, διαμηνύοντας ότι «ούτε ξεπουλάμε ούτε προδίδουμε κανέναν. Η χώρα έχει πληρώσει πολύ ακριβά στην ιστορία της αυτή την ακραία ρητορική, η οποία δεν υπηρετεί τελικά τα εθνικά συμφέροντα και σίγουρα δεν κομίζει και καμία ουσιαστική εναλλακτική στο τραπέζι».
Αναφερόμενος στον κ. Σαμαρά και την κριτική για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον διάλογο με τους «πειρατές», ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αρκέστηκε αυτή τη φορά στο να χαρακτηρίσει «σεβαστές» τις απόψεις του. Θέλησε, αντιθέτως, να υπενθυμίσει ότι ο πρώην πρωθυπουργός «συναντήθηκε με τον κ. Ερντογάν και επί διακυβέρνησης του κ. Σαμαρά και με υπουργό τον κ. Βενιζέλο γίνονταν και διερευνητικές επαφές».
Αναφορικά με την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, και ενώ βουλευτές ετοιμάζουν σχετική ερώτηση προς τον υπουργό Εξωτερικών, ο κ. Γεραπετρίτης έχει προγραμματίσει για την Τρίτη να ενημερώσει τους «γαλάζιους» που μετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας για τα θέματα της αρμοδιότητάς του.
Πρόκειται για ακόμα μια προσπάθεια πολιτικού μασάζ στους ανήσυχους βουλευτές, οι οποίοι τελευταία έχουν αρχίσει να εξωτερικεύουν τους προβληματισμούς τους.